საბჭოთა კავშირი და ამ კავშირის ”არასრულფასოვნების კომპლექსები”, ალბათ ყველას მოეხსენება. განსაკუთრებით მათ, ვინც ამ დროში ცხოვრობდა. აკრძალვები, ”დანოსები”, ცენზურა, ჩაკეტილი საზღვრები დანარჩენ მსოფლიოსთან, ეჭვები, შიშები, გაბრწყინებული და უძლეველი სსრკ და ა.შ. ეს ის დროა, როდესაც ადამიანები ჩუმად უსმენდნენ ჯაზს, როკს, ჯინსის შარვალი აკრძალული, ხოლო უცხოური ჯგუფების ვინილის ფირფიტები თითქმის მიუწვდომელი. მიუხედავად ყველაფრისა, ხალხი მაინც ”ბედნიერი” იყო.
საბჭოთა ცენზურა საკმაოდ მკაცრი იყო. არ იბეჭდებოდა ლექსი, თუ ის სპეციალურ ცენზურას არ გაივლიდა. არ იდგმებოდა სპექტაკლები, თუ მას სპეციალურად შექმნილი კომისია არ ”ჩაიბარებდა” და არ გასცემდა განკარგულებას ეს სპექტაკლი ჩვეულებრივ მოკვდავებსაც ენახათ. ეკრანებზე არ უშვებდნენ ფილმებს, რომლებსაც მსგავსი კომისია არ განიხილავდა. ასევე ექცეოდა მუსიკა ამ ცენზურის ქვეშ. იყო ”ანდერგრაუნდ” მუსიკა და მუსიკოსები და იყო ასევე ”გამონათებებიც”.
რაღაც დროის შემდეგ ცვლილებები და გარდატეხაც უკვე მოსალოდნელი და შეუქცევადი პროცესი გახდა. ერთ-ერთი პირველი ”გამონათება” 1978 წლის ”თბილისის საკავშირო ჯაზ-ფესტივალი” იყო, სადაც კავშირის 8 რესპუბლიკის 20-ზე მეტმა ჯაზის შემსრულებელმა მიიღო მონაწილეობა. ფესტივალი საკმაოდ მასშტაბური იყო. ყოველი კონცერტი რადიოს მეშვეობით გადაიცემოდა. ათი დღის განმავლობაში, დაახლოვებით 30 000-ზე მეტი ადამიანი დაესწრო თავად კონცერტებს. ეს იყო პირველი ჯაზ-ფესტივალი, რომელიც დღემდე პოპულარულია და ყოველ წელს ამ ფესტივალის ეგიდით, უამრავ ჩვენთვის საყვარელ მუსიკოსს ვუსმენთ თბილისსა თუ ბათუმში. ფესტივალის სულის ჩამდგმელები ევგენი მაჭავარიანი, ბორის პეტროვი, თამაზ ყურაშვილი და გაიოზ კანდელაკი გახლდნენ.
ორი წლის შემდეგ, 1980 წელს, ასევე თბილისში ჩატარდა პირველი ოფიციალური როკ-ფესტივალი ”გაზაფხულის რიტმები”. ამ ფესტივალს ხშირად ადარებენ და ამბობენ, რომ ეს იყო ”ვუდსტოკი საბჭოთა კავშირში” და რომ ამ ფესტივალმა, დიდი გარდატეხა მოახდინა ზოგადად საბჭოთა მუსიკალურ აზროვნებაზე და ხალხზე. იმ დროისთვის, საკმაოდ მრავლად იყვნენ ანსამბლები რომლებიც როკს უკრავდნენ. მათ შორის საქართველოში. ვია 75, ნატვრის ხე, ბლიცი, ლაბირინთი და სხვები.
ფესტივალის ორგანიზატორები იყვნენ: საქართველოს ეროვნული ფილარმონია, საქართველოს კომპოზიტორთა კავშირი, ახალგაზრდული კულტურის რესპუბლიკური ცენტრი და საქართველოს სსრ კომკავშირის ცენტრალური კომიტეტი. ფესტივალის ორგანიზატორებს შორის ასევე მოიხსენიებენ ედუარდ შევარნაძესაც. ფესტივალის გახსნა 8 მარტს შედგა და დასრულდა 16 მარტს. ფინელმა კინო დოკუმენტალისტებმა კი ფესტივალზე გადაღებული კადრები ისტორიას შემოუნახეს.
ფესტივალზე 15 როკ-ჯგუფი იღებდა მონაწილეობას. ესენი იყვნენ:
ბლიცი (თბილისი)
ვია 75 (თბილისი)
ლაბირინთი (ბათუმი)
კრონვერკი (ლენინგრადი)
გუნეში (აშხაბადი)
დიალოგი (დონეცკი)
ინტეგრალი (სარატოვი)
ავტოგრაფი (მოსკოვი)
აკვარიუმი (ლენინგრადი)
არიელი (ჩელიაბინსკი)
გლობუსი (მოსკოვი)
Магнетик Бэнд (ტალინი)
Земляне (ლენინგრადი)
Машина времени (მოსკოვი)
Тип-Топ (რიგა)
დაბეჭდილია ამ ფესტივალის აუდიო ვერსია ვინილის ფირფიტაზე. ალბომი მოიცავს ორ ფირფიტას. ჩაწერილი და გამოცემულია ფირმა ”მელოდია”-ს მიერ. ალბომში კი შესულია 14 კომპოზიცია.
ამავე თემაზე შეგიძლიათ იხილოთ გოგო გვახარიას გადაცემა ”წითელი ზონა”. სტუმრები, გაიოზ კანდლაკი და კახა თოლორდავა